Ko je bio Leopold Stokovski

Leopold Stokovski

Rođen je 18.4.1882 u Londonu. Bio je poljskog i irskog porekla. Veliki deo svog života proveo je u SAD gde je i radio, stvarao, osnovao Filadelfijski simfonijski orkestar koji je postao poznat širom sveta  uglavnom zahvaljujući baš njemu.Osnovao je nekoliko simfonijskih orkestara širom SAD. Sarađivao je sa Volt Diznijem na njegovom filmu “Fantazija”

Prvi put se pojavio pred publikokm 1909 a poslednji nastup je bio 1975. Umro je 1977. u 95. godini. Nije koristio dirigentski štapić, bio je prvi koji je eksperimentisao sa novom tehnologijom zvuka.

Studirao je na Royal College of Music u Londonu  koju je upisao sa trinaesta godina i bio najmlađi student ove škole. Na The Queen’s College u Oksfordu stekao je zvanje magistra muzije 1903.

Originalan dirigent, posebna muzička pojava  za razliku od Artura Toskaninija koji se pridržavao pravila u izvoćenju klasičnih dela Stokowski je eksperimentisao sa muzikom, bio je nešto poput Dalija i Pikasa u slikarstvu. Originalan, ćesto preterano slobodan u svojim zahtevima, postavljao je nova pravila u organizaciji orkestra.Jedan od najvećih i najoriginalnijih dirigenata i muzičara poznat i popularan i nadasve cenjen zbog svoje originalnosti.

Uz Artura Toskanija i Leonarda Bernštajna spada u najpoznatijeg i naoriginalnijeg dirigenta 20.veka izmeću ostalog zbog svojih eksperimentisanja u izvoćenju dela kompozitora klasične muzike. Išao je u korak s vremenom i pratio sva tehnička dostignuća, sarađivao sa svim vrstama medija, snimao ploće, sarađivao sa producentskim kućama, filmskim studijama.
Imao je ćudan akcent, forsirao je neki pomalo istočno-evropski insistirajući na svoj poljskom poreklu.Njegova prva supruga pijanstkinja iz Teksasa, uzela je kao umetničko ime Olga Samaroff radi originalnosti,smatrajući da je to mnogo egzotičnije nego njeno američko ime Lusi Meri Hikenluper. Ona je bila od njega starija dve godine i Leopold je bio njen drugi suprug.Spojio ih je klavirski koncert Čajkovskog br.1 koji je ona izvodila kao pijanistkinja a on kao dirigent 12.5.1909. u Parizu. Dve godine kasnije su se venčali a 1921. dobili ćerku Sonju. Dve godine kasnije su se razveli zbog njegovog neverstva i ona je to teško podnela. Njeno društvo su bili Geršvin, Doroti Parker, Keri Grant. Posle povrede ramena više nije bila pijanista već muzički kritičar i profesor na Julliard School u New Yorku.

Stokovski je nastavio svoj put bez nje, nadživeo ju je  30 godina i oženio se sa Evangelinom Džonson a potom i sa  Gloriojom Vanderbilt koja je bila godište njegove ćerke (1924.) ukupno je iz tri braka imao tri ćerke i dva sina.  Treći brak koji je trajao deset godina razveden je sredinom 50.godina.Ona je bila naslednica ćuvene imperije Vanderbilt, imala je pre njega jedan brak i nakon braka sa njim još dva. Bila je glumica, dizajner, slikarka, pisac, izdavač. Truman Kapot je izjavio da je za lik Holi Gojatli u romanu “Doručak kod Tifanija” po kome je snimljen istoimeni film imao kao uzor Gloriju Vanderbilt.Iz četiri braka imala je četiri sina ( jedan se ubio mlad) dvojicu sa Stokovskim i dvojcu sa piscem i scenaristom Vajt Kuperom.

J.Holclajtner